بسم ربّ الحسین الشهید العطشان...
یکی از مواردی که متأسفانه در روزگار ما –بخصوص ما بچه شیعه ها- فراموش شده، چیزی است به نام "تفقه در دین"! حال آنکه تفقه در دین از واجبات است!
متأسفانه ما یاد گرفتیم که همه چیز دینمان را تقلیدی بدون مطالعه بپذیریم حال آنکه اهل بیت علیهم السّلام ما را بشدّت از چنین چیزی نهی بلکه به تحقیق کردن امر نموده اند:
امام باقر علیه السّلام فرمودند:
لَوْ أُتِیتُ بِشَابٍ مِنْ شَبَابِ الشِّیعَةِ لَا یَتَفَقَّهُ لَأَدَّبْتُه
المحاسن، ج1، ص228
اگر جوانی از جوانان شیعه را ببینم که تفقه در دین نمی کند او را ادب می کنم!
امیرالمؤمنین علی علیه السّلام فرمودند:
إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى یُعَذِّبُ السِّتَّةَ بِالسِّتَّةِ الْعَرَبَ بِالْعَصَبِیَّةِ وَ الدَّهَاقِنَةَ بِالْکِبْرِ وَ الْأُمَرَاءَ بِالْجَوْرِ وَ الْفُقَهَاءَ بِالْحَسَدِ وَ التُّجَّارَ بِالْخِیَانَةِ وَ أَهْلَ الرُّسْتَاقِ بِالْجَهْل
همان ص10
همانا خداوند تبارک و تعالی شش گروه را به خاطر شش رفتار ناپسند عذاب می کند:... گروه ششم: اهل روستا را به خاطر جهل [و عدم تفقه در دین]!
و چنین چیزی در قرآن هم آمده:
عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ-(( اتَّخَذُوا أَحْبارَهُمْ وَ رُهْبانَهُمْ أَرْباباً مِنْ دُونِ اللَّهِ)) فَقَالَ أَمَا وَ اللَّهِ مَا دَعَوْهُمْ إِلَى عِبَادَةِ أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ دَعَوْهُمْ إِلَى عِبَادَةِ أَنْفُسِهِمْ مَا أَجَابُوهُمْ وَ لَکِنْ أَحَلُّوا لَهُمْ حَرَاماً وَ حَرَّمُوا عَلَیْهِمْ حَلَالًا فَعَبَدُوهُمْ مِنْ حَیْثُ لَا یَشْعُرُون
همان ص246
ابوبصیر می گوید: از امام صادق علیه السّلام درباره سخن خداوند ((مسیحیان روحیانیان و کشیشان خود را پروردگارانی جای خداوند قرار دادند))(توبه، 31) پرسیدم. امام فرمود: به خدا سوگند روحیانیون مسیحی هرگز مردم عوام را به عبادت از خود دعوت نکردند که اگر می کردند کسی بهشان اعتنا نمی کرد ولی حرام خدا را حلال و حلال خدا را حرام کردند [و مردم نادان روی این حساب که روحانیون عالم دین هستند از ایشان تبعیت کردند] پس به این ترتیب نا آگاهانه ایشان را عبادت کردند.
از این آیه و تأویل آن بخوبی می توان به یکی از فواید تفقه در دین پی برد و آن اینست که فریب روحانی نما ها و شیادانی که در لباس دین ظاهر می شوند و مردم را فریب می دهند و سرکیسه می کنند و بدعت می گذارند، نمی خوریم! چراکه در آن حالت شیادان با افرادی متفقه و باسواد روبرو می شوند!
البته این بدین معنا نیست که بدون علم و دانستن مقدمات علمی لازم نظر دهیم -که خطر و فساد فراوان دارد-، بلکه بدین معنا است که علاوه بر بالا کشیدن خود از نظر علمی، کورکورانه صرف اینکه فلانی عالم است از او تبعیت نکنیم بلکه اگر نظری داد از او دلیل بخواهیم و در کنار خواندن رساله مرجع تقلید، نگاهی هم به کتبی مثل کافی، وسائل الشیعه، من لایحضر، نهج البلاغة و بحار و ... داشته باشیم.
اصلاً در روایتی از پیامبر(ص) -که اهل سنت هم نقل کرده اند- آمده است:
وإن أمتی ستفرق بعدی على ثلاث وسبعین فرقة ، فرقة منها ناجیة واثنتان وسبعون فی النار
الخصال للصدوق ص585، الکافی(نشر دارالکتب الإسلامیة) ج8 ص224، کمال الدین و تمام النعمة ص662، سنن ابن ماجة ج2 ص1322، سنن ترمذی ج4 ص135، المعجم الکبیر للطبرانی ج8 ص273
امت من هفتاد و سه فرقه می شود که یک فرقه از آن ها فرقه ناجیه اند و هفتاد و دو فرقه دیگر در آتشند!
و پر واضح است که برای در امان ماندن از آتش جهنم، بایستی به دنبال فرقه ناجیه از بین این هفتاد و سه فرقه که ادعای پیروی از سنت پیامبر(ص) را دارند(چه در بین فرق شیعه چه در بین فرق سنی) باشیم و این مستلزم آنست که اطلاعات کافی درباره این هفتاد و سه فرقه داشته باشیم و بعد از یافتن فرقه ناجیه و پیوستن به آن، بایست تمام دستورات آن را بشناسیم و ملزم باشیم که این چیزی جز "تفقه در دین" نیست!
نمی گوییم بروید آخوند و آیت الله شوید یا زندگی خود را تعطیل کنید(هرچند یافتن فرقه ناجیه ارزشش را دارد) بلکه می توانید روزی یک ساعت یا پنج شنبه ها و جمعه ها دو ساعت وقت بگذارید و در پی یافتن فرقه ناجیه مطالعه و در دین خود تفقه کنید و دین خود را خوب بشناسید...
و السّلام علی من اتبع الهدی
