با آدم متکبّر چگونه رفتار کنیم؟

امام صادق علیه السّلام فرموده اند:

مَا مِنْ رَجُلٍ تَکَبَّرَ أَوْ تَجَبَّرَ إِلَّا لِذِلَّةٍ وَجَدَهَا فِی نَفْسِهِ

الکافی، ط. دار الکتب الاسلامیة، ج2، ص312

هیچ فردی تکبر نمی کند مگر بابت ذلت و حقارتی که درون خود می یابد

***

1. حضرت پیامبر صلّی الله علیه و آله به مردی رسیدند. آن مرد با تکبّر گفت: "ای رسول خدا! من فرزند فلان پسر فلانم!" و تا نه نفر از اجداد خود را برشمرد (عرب ها بسیار به اجداد و انساب خود می نازیدند). پیامبر صلّی الله علیه و آله فرمود: "اما تو دهمین ایشان در آتش جهنمی!"

الکافی، ط. دار الکتب الاسلامیة، ج2، ص329

2. از همان حضرت(ص) نیز روایت شده است که از مسیری داشت می گذشت که زن سیاه چرده ای داشت سرگین جمع می کرد. به آن زن سیاه روی گفته شد از مسیر پیامبر(ص) کنار برو! آن زن با پررویی جواب داد: "راه عریض و وسیع است!" اصحاب پیامبر قصد آن زن کردند و خواستند او را ادب نمایند که پیامبر فرمود: "او را رها کنید که زن متکبریست!"

همان، ص309

3. بین جناب سلمان(رضوان الله علیه) و مردی جهر و بحث و خصومتی افتاد. آن مرد به جناب سلمان با لحنی حقارت آمیز گفت: "تو که باشی سلمان!؟" جناب سلمان فرمود: "هر دو ما در ابتدا نطفه ای ناچیز و در آخر لاشه ای بدبوییم! اما هرکس زاد و توشه سنگین تری در آن دنیا داشته باشد او بزرگ و هرکس زاد و توشه ناچیز به آخرت فرستد او پست و کوچک است!"

من لا یحضره الفقیه، ج4، ص404

4. حضرت زینب سلام الله علیها با چهره ای در هم کشیده و درحالی که ساده ترین و کم ارزش ترین لباس خود را پوشیده بود، همراه دیگر افراد خانواده امام حسین علیه السلام وارد مجلس ابن زیاد لعنة الله علیه شد و در ناحیه ای از قصر در میان خادمه های خود نشست. ابن زیاد پرسید: "این زن کیست که در گوشه ای نشسته و خادمه هایش اطراف او را فراگرفته اند؟" پس حضرت جواب او را نداد! ابن زیاد باز هم پرسید جواب نگرفت. بار دیگر هم پرسید. در این هنگام بعضی خادمه ها پاسخ دادند: "او زینب بنت فاطمه است!"

الارشاد شیخ مفید، ج2، ص115

5. مرحوم ورام ابن ابی فراس از طریق اهل سنت از پیامبر صلّی الله علیه و آله نقل نموده است: هنگامی که افراد متواضع از امت من را دیدید، با ایشان تواضع کنید و هنگامی که افراد متکبر و خود متشکر را دیدید، تکبر کنید تا خوار و ذلیل شوند!

مجموعه ورام، ج1، ص209